Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 17,9 triệu người tử vong vì các bệnh lý tim mạch mỗi năm, trong đó nhồi máu cơ tim chiếm phần lớn. Điều đáng lo ngại là nhiều người không nhận ra rằng những thói quen tưởng chừng vô hại trong cuộc sống hàng ngày có thể âm thầm đẩy họ vào nhóm nguy cơ cao.
Nhồi máu cơ tim xảy ra khi dòng máu đến một phần cơ tim bị tắc nghẽn, thường do cục máu đông hoặc mảng xơ vữa trong động mạch vành. Khi cơ tim không nhận đủ oxy, các tế bào bắt đầu chết, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, từ tổn thương vĩnh viễn đến tử vong. Các yếu tố nguy cơ truyền thống như cao huyết áp, cholesterol cao, tiểu đường hay hút thuốc lá đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Tuy nhiên, các nhà khoa học gần đây đã chỉ ra rằng một số thói quen ít được chú ý hơn nhưng lại phổ biến trong xã hội hiện đại cũng góp phần làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Những thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động đến tâm lý và môi trường sống, tạo thành một vòng xoắn nguy hiểm.
Dưới đây là 6 thói quen mà các chuyên gia cảnh báo có thể đẩy bạn vào nhóm nguy cơ cao hơn.
1. Ngồi quá lâu và thiếu vận động
Ngồi quá lâu, đặc biệt trong công việc văn phòng hoặc thói quen xem màn hình kéo dài, là một trong những yếu tố nguy cơ mới được các nhà khoa học chú ý. Một nghiên cứu được công bố trên Journal of the American College of Cardiology (2023) chỉ ra rằng những người ngồi hơn 8 giờ mỗi ngày mà không có hoạt động thể chất đều đặn có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn 50% so với những người vận động thường xuyên. Ngồi lâu làm giảm lưu thông máu, tăng áp lực lên tim và thúc đẩy tích tụ mảng xơ vữa.
Đặc biệt, những người làm việc bàn giấy hoặc thường xuyên sử dụng thiết bị điện tử mà không đứng dậy vận động sau mỗi 30-60 phút dễ rơi vào nhóm nguy cơ này (Ảnh: Internet)
2. Bỏ qua bữa sáng thường xuyên
Bữa sáng được coi là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, nhưng nhiều người có thói quen bỏ qua vì bận rộn hoặc muốn giảm cân. Theo nghiên cứu từ European Journal of Preventive Cardiology (2022), những người thường xuyên bỏ bữa sáng có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn 27% so với những người ăn sáng đều đặn. Bỏ bữa sáng có thể làm tăng mức đường huyết, gây rối loạn chuyển hóa và tăng áp lực lên tim. Hơn nữa, thói quen này thường đi kèm với việc ăn khuya hoặc tiêu thụ thực phẩm không lành mạnh, làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe.
3. Tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí không chỉ gây hại cho phổi mà còn là “kẻ thù thầm lặng” của tim. Theo một nghiên cứu được công bố trên The Lancet Planetary Health (2024), việc tiếp xúc lâu dài với các hạt bụi mịn PM2.5 làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim lên đến 30% ở những người sống tại các đô thị lớn. Các hạt bụi mịn này có thể xâm nhập vào máu, gây viêm mạch máu và thúc đẩy hình thành cục máu đông.
Những người sống gần đường giao thông đông đúc, khu công nghiệp hoặc thường xuyên hít phải khói bụi mà không có biện pháp bảo vệ (như đeo khẩu trang đạt chuẩn) đặc biệt dễ bị ảnh hưởng (Ảnh: Internet)
4. Ngủ không đủ giấc hoặc ngủ quá nhiều
Giấc ngủ có mối liên hệ chặt chẽ với sức khỏe tim mạch, nhưng nhiều người không nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì giấc ngủ chất lượng. Theo một nghiên cứu tại Đại học Harvard (2023), những người ngủ dưới 6 giờ hoặc hơn 9 giờ mỗi đêm có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn 20% so với những người ngủ 7-8 giờ. Ngủ quá ít gây tăng huyết áp và stress oxy hóa, trong khi ngủ quá nhiều có thể liên quan đến các rối loạn chuyển hóa.
Thói quen thức khuya, sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ hoặc ngủ nướng không đều đặn làm gián đoạn nhịp sinh học, ảnh hưởng trực tiếp đến tim (Ảnh: Internet)
5. Căng thẳng tâm lý kéo dài
Căng thẳng không chỉ là vấn đề tinh thần mà còn là yếu tố nguy cơ vật lý đối với tim. Một nghiên cứu từ Circulation (2021) cho thấy những người trải qua căng thẳng mãn tính, đặc biệt từ công việc hoặc các mối quan hệ, có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn 40%. Căng thẳng làm tăng hormone cortisol và adrenaline, gây co mạch máu và tăng huyết áp. Những người có thói quen “ôm” stress mà không tìm cách giải tỏa, như thiền, yoga hoặc trò chuyện với người thân, dễ rơi vào vòng xoáy nguy hiểm này.
6. Tiêu thụ thực phẩm giàu đường ẩn
Đường không chỉ xuất hiện trong đồ ngọt mà còn “ẩn” trong nhiều thực phẩm chế biến sẵn như nước ngọt, bánh quy, hoặc thậm chí nước sốt. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), tiêu thụ quá nhiều đường làm tăng nguy cơ béo phì, viêm và xơ vữa động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ tim. Một nghiên cứu trên JAMA Internal Medicine (2020) chỉ ra rằng những người tiêu thụ hơn 25% calo hàng ngày từ đường có nguy cơ bệnh tim cao gấp đôi so với những người kiểm soát lượng đường. Thói quen ăn uống không kiểm soát, đặc biệt ở những người thường xuyên dùng thực phẩm đóng gói, là yếu tố nguy cơ đáng báo động.
Nhồi máu cơ tim không chỉ là hậu quả của các yếu tố di truyền hay bệnh lý mãn tính mà còn là kết quả của những thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày. 6 thói quen được liệt kê đều có thể thay đổi được nếu chúng ta nhận thức và hành động kịp thời. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc điều chỉnh lối sống, từ việc tăng cường vận động, duy trì giấc ngủ lành mạnh, đến quản lý căng thẳng và chế độ ăn uống, có thể giảm đáng kể nguy cơ nhồi máu cơ tim. Đừng để những thói quen xấu âm thầm lấy đi sức khỏe của bạn – hãy hành động ngay hôm nay!
