Trong sinh hoạt, nhiều gia đình có thói quen nhỏ nước muối vào tai trẻ để giải quyết các vấn đề như đau, khó chịu. Song họ cần tránh một số hành động gây nguy cơ cho sức khỏe.
Sau khi đi bơi hoặc đến các khu vực có sự thay đổi áp suất, trẻ thường gặp tình trạng đau tai nhưng không tự nhận thức được cách xử lý. Lúc này, một số phụ huynh thường nhỏ nước muối vào tai cho con để làm dịu tình trạng này.
Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, bộ môn Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho rằng nước muối sinh lý có thể nhỏ được vào tai trẻ. Tuy nhiên, phụ huynh cần lưu ý một số vấn đề do nước muối khi nhỏ có thể đọng lên bề mặt màng nhĩ hoặc lớp lông ở ngay cửa tai, gây ù tai trẻ.
Nắm được cấu trúc của tai
Cụ thể, vị chuyên gia giải thích cấu trúc của ống tai có dạng cong giống hình chữ S, hơi nghiêng về phía trước và càng hướng xuống khi tới gần màng nhĩ.
Bộ phận này được bao phủ bởi tổ chức da từ màng nhĩ tới ống tai ngoài. Ở 1/3 ngoài ống tai có một lớp da dày bao quanh sụn. 2/3 trong cũng có một lớp da mỏng bao quanh xương thái dương. Trong khi đó, phần phía ngoài của ống tai có chứa các sợi lông nhỏ và tuyến nhờn tạo ráy tai.
Về mặt lý thuyết, ống tai có cơ chế tự làm sạch. Theo đó, các sợi lông mềm chuyển động nhẹ nhàng liên tục đẩy ráy tai khô và da bong ra cửa tai. Ống tai thường ấm và ẩm. Nhiệt độ và độ ẩm ở bộ phận này tương đối ổn định.
Vị chuyên gia nói thêm: “Ống tai có chức năng cộng hưởng. Âm thanh khi vào tai sẽ tăng âm lượng khi đi qua ống tai. Sự cộng hưởng âm thanh này ở tai mỗi người lại có điểm khác nhau đôi chút vì kích thước và hình dáng ống tai khác nhau”.
Tuy nhiên, hầu hết cộng hưởng ống tai có tần số dao động từ 2.000 đến 3.000 Hz, bao gồm sự kết hợp của cộng hưởng vành tai (2.000-5.000 Hz).
Mặt khác, một nhánh của dây thần kinh sọ số X nằm dọc theo bờ dưới của ống tai rất dễ bị chạm phải khi sử dụng tăm bông để ngoáy tai.
“Do đó, khi lấy ráy tai hoặc sử dụng thiết bị trợ thính, chúng ta dễ có phản ứng ho tự nhiên – phản xạ Arnold”, PGS Đào nói.
Cấu trúc của da tai, tương tự những bộ phận khác, bao gồm lớp biểu bì, lớp mỡ và tổ chức dưới da. Các mô mỡ dưới da được tổ chức trong các tiểu thùy, với các nhú kéo dài vào lớp hạ bì.
Tác động của nước muối sinh lý
Trong khi đó, nước muối sinh lý có tên hóa học là natri clorid, được pha chế theo tỷ lệ 0,9%, tức mỗi lít nước sẽ được pha với 9 g muối tinh khiết.
“Đây là dung dịch đẳng trương có áp suất thẩm thấu xấp xỉ với dịch trong cơ thể người, có tính đồng vị và cùng độ pH với chất lỏng trong cơ thể”, PGS Phạm Thị Bích Đào cho hay.
Từ đây, nước muối sinh lý tạo ra một môi trường lỏng, trong đó, các mô có thể được giữ sống trong vài giờ ở các thí nghiệm nhưng không có thay đổi bệnh lý hoặc biến dạng của tế bào diễn ra.
Vị chuyên gia nêu ví dụ là dung dịch Ringer, được chế tạo bởi nhà sinh lý học người Anh S. Ringer. Đây là hỗn hợp của natri clorua, canxi clorua, natri bicarbonate và dung dịch kali clorua.
“Dù được gọi với cái tên nước muối sinh lý, dung dịch này cũng không hẳn là sinh lý học vì so với huyết thanh người, nước muối có nồng độ Na cao hơn gần 10% và nồng độ Cl cao hơn 50%”, PGS Đào giải thích.
Nước muối cũng có độ pH là 5,4. Với thành phần này, nước muối sinh lý có thể được hấp thu qua cấu trúc da và vào lớp mỡ dưới da. Tuy nhiên, dung dịch này lại không vào được các cấu trúc dưới da, phần sát sụn hoặc xương.
Với khả năng hấp thu đó, nếu tổn thương vào sâu dưới lớp da, nước muối không thể thẩm thấu được để tác động nếu quá trình viêm.
Để tránh những vấn đề cho tai trẻ, PGS Đào khuyến cáo phụ huynh khi nhỏ nước muối sinh lý chỉ nên ấn nắp bình và giữ khoảng 5 phút để nước muối được phân tán vào lớp da và mỡ dưới da.
“Tuyệt đối không dùng tăm bông hoặc những vật dụng khác để ngoáy tai. Việc làm này có thể gây chấn thương hoặc xâm nhiễm vi khuẩn vào các cấu trúc của ống tai, dẫn đến chấn thương hoặc viêm”, vị chuyên gia nhấn mạnh.
Mặt khác, nếu xuất hiện tình trạng đau tai, có thể trẻ đã có hiện tượng viêm ống tai. Lúc này, nước muối sinh lý sẽ ít có tác dụng hỗ trợ vì tai đã có vi khuẩn gây bệnh.
Bà giải thích: “Nước muối sinh lý không có tác động diệt khuẩn và chỉ có vai trò làm sạch, làm trôi vi khuẩn trên bề mặt”.