Trẻ nhỏ có sức đề kháng kém dễ bị viêm phế quản cấp trong thời điểm giao mùa.
Vào thời điểm giao mùa, số lượng bệnh nhi đến thăm khám tại PKĐK Bình An tăng gấp 1,5 lần so với ngày thường. Mỗi ngày, bệnh viện tiếp nhận hàng chục trẻ nhỏ mắc các bệnh về đường hô hấp, trong đó nhiều bé mắc viêm phế quản cấp.
BS.CKI Vũ Hoàng Minh Hải,Trưởng khoa Nhi, PKĐK Bình An, cho biết, các bệnh về hô hấp ở trẻ nhỏ, trong đó có bệnh viêm phế quản thường gia tăng vào thời điểm giao mùa, bởi thời tiết thay đổi thất thường là yếu tố thuận lợi cho các loại virus phát triển và gây bệnh.
Ngoài ra, môi trường ô nhiễm cũng là một yếu tố góp phần làm tăng tỷ lệ mắc viêm phế quản ở trẻ em. Nếu cơn sốt không thuyên giảm, trẻ có biểu hiện nằm li bì mệt mỏi, khó thở, không ăn uống thì cần phải đưa trẻ đến khám càng sớm càng tốt. “Rất nhiều bố mẹ vì chủ quan, tự ý điều trị cho trẻ bằng kháng sinh ở nhà dẫn đến những hậu quả đáng tiếc”, bác sĩ Hải cho biết.
Bố mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế khi có những dấu hiệu đặc trưng của viêm phế quản như khó thở, nằm li bì, mệt mỏi, không ăn uống… Ảnh: Shutterstock.
Theo bác sĩ Hải, viêm phế quản cấp là hội chứng lâm sàng gây ra do tình trạng viêm cấp của khí quản và các phế quản lớn. Tác nhân gây viêm phế quản thường gặp nhất là virus. Đây là bệnh khá phổ biến ở trẻ em, đối tượng thường mắc phải là trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi, đặc biệt trẻ nhỏ dưới một tuổi là đối tượng dễ mắc phải căn bệnh này khi thời tiết chuyển lạnh. Bệnh có thể xuất hiện cùng lúc hoặc sau khi trẻ mắc một căn bệnh nhiễm khuẩn khác như cúm, ho gà, sởi… Do đó, phụ huynh cần tiêm chủng đầy đủ để bảo vệ trẻ trước các căn bệnh nhiễm khuẩn đe dọa.
Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết
Virus là nguyên nhân thường gặp gây ra bệnh viêm phế quản ở trẻ nhỏ. Hệ miễn dịch ở trẻ em còn yếu và chưa hoàn thiện, khi bị các loại virus như Adenovirus type 1-7, Enterovirus, Parainfluenzae, Influenzae A và B; các loại virus hợp bào hô hấp (RSV), Rhinovirus, Human Bocavirus, Herpes Simplex Virus; vi trùng như S Pneumoniae, M catarrhalis, H Influenzae, Chlamydia Pneumoniae, Mycoplasma Species… tấn công sẽ khiến trẻ dễ bị viêm phế quản. Thậm chí, sau khi trẻ mắc các bệnh lý tai – mũi – họng thì những virus, vi khuẩn này lại càng hoạt động và tấn công tích cực.
Các yếu tố khiến trẻ bị viêm phế quản tái phát nhiều lần gồm cơ địa dị ứng, trào ngược dạ dày thực quản, bệnh xơ nang, suy giảm miễn dịch, môi trường sống có nhiều khói bụi…
Viêm phế quản ở trẻ em nếu được can thiệp kịp thời và đúng cách có thể điều trị dứt điểm.
Viêm phế quản là một trong những bệnh về đường hô hấp dễ gặp nhất ở trẻ trong thời điểm giao mùa. Trẻ bị viêm phế quản sẽ có các triệu chứng gồm: sổ mũi hay nghẹt mũi, có thể kèm theo khò khè, khó thở; ho khan hay ho có đờm, cơn ho có thể xuất hiện nhiều hơn lúc về đêm hoặc sáng sớm; sốt nhẹ hoặc sốt cao trên 39 độ C; mệt mỏi, đau cơ, nôn ói, bú kém, đau ngực (ở trẻ lớn).
Bác sĩ Hải khuyến cáo, mẹ nên cho trẻ đi khám càng sớm càng tốt nếu thấy trẻ mắc phải những triệu chứng như: tím tái, khó thở; thở nhanh, có hiện tượng thở co lõm ngực; sốt cao trên 39 độ C, không đáp ứng với cách dùng thuốc hạ sốt; bỏ bú, li bì, khó đánh thức.
Cách điều trị
Nếu được điều trị đúng cách, bệnh viêm phế quản ở trẻ em có thể trị dứt điểm. Trường hợp bệnh nhẹ, bác sĩ khuyến cáo cha mẹ không nên dùng thuốc kháng sinh cho trẻ. Phương pháp tốt nhất để trị bệnh là làm long đờm và cho trẻ ăn uống đầy đủ. Chăm sóc đúng cách, bệnh có thể tự khỏi sau vài ba ngày.
Đối với viêm phế quản ở trẻ sơ sinh, bé còn bú nên mẹ nên tăng cường cho trẻ bú nhiều hơn. Trường hợp trẻ đã bước vào tuổi ăn dặm, mẹ cần cung cấp nhiều nước cho trẻ. Giữ ấm cho trẻ và vệ sinh tai mũi họng của trẻ thường xuyên bằng những dung dịch nước muối sinh lý 0,9%.
Với những trẻ bị sốt, mẹ không nên ủ ấm trẻ quá kỹ. Nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi và thoáng mát. Mẹ có thể chườm nhẹ vùng nách, cổ, bẹn cho trẻ. Nếu trẻ sốt cao, mẹ cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ. Nếu trẻ có biểu hiện bất thường hoặc cơn sốt không giảm, tốt nhất nên đưa trẻ đi thăm khám càng sớm càng tốt.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ mắc viêm phế quản
Việc bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết là một trong những cách giúp trẻ mau hồi phục. Bởi khi bị mắc viêm phế quản, cơ thể của trẻ dễ bị mất nước và mệt mỏi. Bố mẹ có thể cho trẻ ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi, các loại củ quả giàu chất chống oxy hóa như: dâu tây, cà rốt, rau chân vịt… Những loại rau, hoa quả tươi này giúp bổ sung vitamin A, C, E tốt cho trẻ bị viêm phế quản hoặc khó thở.
Trong các bữa ăn của trẻ nên bổ sung nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như: đậu phụ, trứng gà, bột mì, ngũ cốc hoặc gạo. Nên cho trẻ uống thêm sữa bò, sữa đậu nành hoặc các chế phẩm từ sữa có hàm lượng chất béo thấp, sữa chua cũng rất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ.
Trẻ mắc viêm phế quản thường bị đau họng, mệt mỏi nên rất dễ chán ăn. Do đó, mẹ nên chế biến thức ăn thành dạng lỏng như cháo hoặc súp để trẻ dễ nuốt. Nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ khác nhau, không nên ép trẻ ăn quá nhiều một lúc, vì cơ thể mệt mỏi, chán ăn sẽ khiến trẻ không ăn được nhiều và dễ bị nôn ói.
Cho trẻ uống nhiều nước lọc hoặc nước trái cây bởi khi bị viêm phế quản cơ thể rất dễ bị mất nước. Đây còn là cách giúp đào thải độc tố và làm giảm tình trạng khô họng hoặc sốt cao ở trẻ.
Bên cạnh đó, khi trẻ bị viêm phế quản, bố mẹ cần cho trẻ kiêng các loại thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ; thức ăn ngọt, nhiều đường (bánh, kẹo); nước có gas; đồ ăn, thức uống lạnh.
Bố mẹ cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết để trẻ nhanh hồi phục. Ảnh: Shutterstock.
Cách phòng bệnh
Bác sĩ Minh Hải cho biết, viêm phế quản là bệnh lý có khả năng lây lan mạnh thông qua hai con đường: trực tiếp và gián tiếp.
Tiếp xúc trực tiếp với người bị viêm phế quản qua con đường giao tiếp gần, người bệnh ho, hắt hơi… rất dễ lây nhiễm virus cho người đối diện.
Lây lan gián tiếp là hiện tượng người lây lan thông qua việc sử dụng chung đồ dùng, vật dụng cá nhân như khăn mặt, bát, thìa, đũa, cốc chén… với người bệnh. Virus có thể tồn tại, sống vài giờ trên các vật dụng đó và làm tăng nguy cơ lây bệnh giữa các thành viên trong gia đình, bao gồm cả trẻ nhỏ.
Vì thế, mẹ nên rèn cho bé thói quen rửa tay thường xuyên. Ăn uống hợp vệ sinh, tránh nơi nhiễm khuẩn và khói bụi. Không nên cho trẻ nhỏ tiếp xúc với những người đang nhiễm bệnh hoặc những người hay hút thuốc.
Để phòng ngừa viêm phế quản ở trẻ, bố mẹ cần chú ý tạo môi trường sống thoáng mát, sạch sẽ nhằm ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Bên cạnh đó, nên thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh nơi ở; giữ tay, chân bé và người trực tiếp chăm sóc bé luôn sạch sẽ.
Hạn chế cho bé ra ngoài nơi công cộng vào thời điểm giao mùa hay tiếp xúc với người có triệu chứng ho, sổ mũi; trẻ ra đường phải được đeo khẩu trang kỹ lưỡng, khi về nhà cần vệ sinh tay chân sạch sẽ.
Cho trẻ uống nhiều nước, tăng cường bổ sung thêm rau xanh, hoa quả và các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày. Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ để phòng tránh nguy cơ mắc một số bệnh lý.
